İlk Vakanüvis Kimdir?

Vakanüvislik, Osmanlı İmparatorluğu'nda tarihî olayları kronolojik olarak kayda geçiren ve resmî belgeleri yazan görevliye verilen isimdir. İlk vakanüvisin kim olduğu konusu, Osmanlı'nın erken dönemlerine dayanan bir tartışma konusudur. İlk vakanüvisin kim olduğunu kesin olarak belirlemek mümkün olmamakla birlikte, Osmanlı tarihçileri arasında ilk vakanüvisin Kimonos veya Hoca Sadeddin Efendi olduğu yönünde farklı görüşler bulunmaktadır.

Vakanüvislik institüsyonu, Osmanlı Devleti'nin resmî tarihçilik geleneğini oluşturan önemli bir kurumdur. Vakanüvisler, sarayda ve devlet dairelerinde tarihî belgeleri toplar, kaydeder ve resmî tarihî metinleri hazırlardı. Bu nedenle vakanüvislik, Osmanlı tarihçiliğinin temel direklerinden biri olarak kabul edilir.

Osmanlı'nın yıkılışına kadar vakanüvislik institüsyonu önemli bir rol oynadı. Ancak Osmanlı'nın son dönemlerinde institüsyonun etkisi ve önemi azaldı ve Cumhuriyet döneminde tamamen kaldırıldı. Günümüzde ise vakanüvislik, Osmanlı tarihi araştırmalarında ve akademik çalışmalarda önemli bir konu olarak ele alınmaktadır.