Şeyh Sait Kimdir?

Şeyh Sait, Türk İslam tarihinde önemli bir figürdür. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte 1889 yılında Siirt'in Eruh ilçesinde doğduğu tahmin edilmektedir. Asıl adı Mehmet Sait'tir. Babası Hızır Paşa, annesi Zeynep Hanım'dır. Genç yaşlarda dini eğitim görmek için medreseye başlamış ve dini ilimlerde yetkinlik kazanmıştır.

Şeyh Sait, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde başlayan İttihat ve Terakki yönetimine karşı çıkan ve bu sürece karşı direniş gösteren önemli isimlerden biridir. 1919 yılında Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkışıyla başlayan Milli Mücadele'ye destek vermiş, Anadolu'da direnişin önde gelen simalarından biri olmuştur.

1925 yılında Şeyh Sait isyanı olarak adlandırılan büyük bir isyan başlatmış ve bu isyan sonucunda yüzlerce insan hayatını kaybetmiştir. Şeyh Sait ve yanındaki diğer isyancı liderler tutuklanmış, yargılanmış ve idam edilmiştir. İsyanın bastırılmasının ardından Şeyh Sait'in mezarı bir süre gizli tutulmuş, sonrasında Siirt'te bulunan aile kabristanına defnedilmiştir.

Şeyh Sait'in isyanı, dönemin siyasi ve toplumsal atmosferindeki karışıklıkları, farklı inanç grupları arasındaki gerilimleri ve bölgedeki iktidar kavgalarını gözler önüne seren önemli bir olaydır. Bugün hala Şeyh Sait'in hayatı, duruşu ve isyanı üzerine çeşitli akademik çalışmalar yapılmakta ve farklı tartışmalar sürmektedir.